De Japanse papiervouwkunst

Sinds enkele jaren ben ik bevoegd les te geven in Origami. In 1988 ben ik via mijn schoonmoeder in aanraking gekomen met deze kunst. Om van een vierkant blaadje ieder te bedenken dier of ding te kunnen vouwen, heeft mij altijd enorm gefascineerd. Niet alleen platte modellen, maar ook in 3D. Ik heb vogels gemaakt, bloemen, talloze kaarten, mandala's, doosjes en zelfs een poppenhuis gevuld met meubeltjes van papier. Veel plezier met het vouwen van de modellen.

Daarnaast hou ik mezelf ook bezig met papier-architectuur. Je kent ze vast wel, van die pop-up kaarten. Deens snijwerk wordt ook van tijd tot tijd beoefend. Het enigste wat je nodig hebt is een hoek van de tafel, een snijmat en een hobby-mesje.

Geschiedenis

Het verhaal begint in China, waar door toeval het maken van papier werd ontdekt. Behalve op stenen en hout, werd nu ook op papier gecalligrafeerd. Er werd vooral met lange stroken papier gewerkt. Deze werden kunstig gevlochten en in de tempels opgehangen. Japanse vissers, die door storm naar China uitweken, kwamen met verhalen terug over het bespelen van muziekinstrumenten, bloemschikken, theeceremonies en het vervaardigen van zijde, brokaat en papier. Hierdoor werden missies uitgezonden om alle culturele, maatschappelijke en godsdienstige zaken te bestuderen. Deze missies werden vooral door monniken en priesters gedaan, die het Shintoïsme aanhingen. Zo werd ook het Boeddhisme naar Japan gehaald. Een van de eerste dingen, die door de monniken werd overgebracht, moet het geschreven (gecalligrafeerde) schrift zijn geweest. De Chinese "Kandji", de karaktertekens, die begrippen voorstellen, worden nu nog gebruikt in Japan. Ze zijn aangevuld met lettergreeptekens, de "Hirakana" voor Japanse woorden en de "Katana" voor vreemde woorden. Japanse kinderen moeten dus 3 soorten "alphabets" leren voor hun eigen taal, plus nog de latijnse letters, zoals wij ze kennen.

De japanners leerden al gauw de talloze mogelijkheden met papier kennen. Voor tussenwanden in de huizen, ze maken er zelfs papraplu's, schoenen, luxe tassen, hoeden en lampen van. In de Boeddhistische tempels heeft het oude japanse origami zich ontwikkeld. Er werden rituele vouwsels gemaakt, die op speciale dagen werden opgehangen of neergelegd. Deze vouwsels hadden voorgeschreven vouwen en kleuren. Zo ontstonden een aantal traditionele modellen. Eerst een stuk of 70. Ze worden nog gebruikt bij de traditionele feesten, of dat nu thuis of in de tempel is.

Geleidelijk aan vond origami zijn weg naar het volk. Origami is een onderdeel van het onderwijs. Vanaf de kleutertijd tot de middelbare school wordt origami educatief gebruikt. o.a. voor hand-oog-coördinatie; ruimte- en vlakverdeling; kleuren combineren; omgang met materiaal. Zelfs in de wiskunde past men origami toe. Het is eigenlijk geen wonder, dat origami zijn weg naar de mensen vind. Er kan zoveel met origami. Tegenwoordig is er mooi en goed materiaal te krijgen.

De Origami pagina's hebben een eigen gastenboek. Het wordt op prijs gesteld, als je even een berichtje achter laat.